Doldurulmuş ve doldurulmamış kalıplama, ekstrüzyon ve uzun elyafın yanı sıra, dökme malzemeler, plastik film ve levhalar ve güçlendirilmiş kompozitler için, Uluslarararsı Standartlar Örgütü (ISO) tarafından ISO 527 Plastikler - Çekme özelliklerinin tayini başlığı altında bir dizi standart yayınlanmıştır. Ülkemizde de TSE tarafından bu standartlar dizisi aynı başlık altında şu şekilde yayınlanmıştır:
- TS EN ISO 527-1 ... Bölüm 1: Genel prensipler
- TS EN ISO 527-2 ... Bölüm 2: Kalıplama ve ekstrüzyon plastikleri için deney şartları
- TS EN ISO 527-3 ... Bölüm 3: Film ve levhalar için deney şartları
- TS EN ISO 527-4 ... Bölüm 4: İzotropik ve ortotropik elyaf takviyeli kompozitler
- TS EN ISO 527-5 ... Bölüm 5: Tek yönlü elyaf takviyeli plastik kompozitler için deney şartları
Bu standartlar dizisi, tanımlanmış koşullar altında plastiklerin ve plastik kompozitlerin gerilme, çekme ve kopma özelliklerini belirlemek için genel prensipleri ve farklı malzeme türlerine uyacak farklı test yöntemlerini açıklamaktadır. Bu testlerde test numunelerinin gerilme davranışı, gerilme kuvveti ve çekme kopma özellikleri tespit edilmektedir.
Plastik malzemelerin çekme ve kopma testlerinde bu standart yanı sıra şu standartlara da uyulmaktadır:
- TS EN ISO 20753 Plastik malzeme - Deney numuneleri)
- TS EN ISO 291 Plastikler - Şartlandırma ve deney için standard atmosfer şartları
- TS ISO 2602 Deneysesel sonuçların istatiksel yorumu - Ortalama hesabı - Güven aralığı
Plastikler dışında farklı zorlanma oranlarına maruz kalan başka endüstriyel malzemelerin mekanik özellikleri de mühendisler arasında büyük ilgi çekmektedir. Çekme ve kopma mukavemeti gibi özellikler, mekanik ve araştırma laboratuvarlarında test edilmektedir. Doğru bir tasarıma sahip olmak için geniş gerilme oranları ve sıcaklık aralıklarında çekme ve kopma testlerinin yapılması çok önemlidir.
Malzemelerin mekanik davranışı, dinamik ve statik yükleme durumları altında büyük ölçüde farklılık göstermektedir. Genel olarak, artan deformasyon hızı, daha yüksek malzeme kuvvetlerine yol açmaktadır. Ayrıca, gerilme oranındaki artış, hem gerilme hem de çekme ve kopma mukavemetini arttırmaktadır.
Genel olarak malzeme testleri, farklı yükler altındaki malzemelerin davranışını belirlemek için yapılmaktadır. Özellikle, malzemeye etki eden kuvvetler ile ortaya çıkan deformasyon arasındaki ilişki ve bileşenlerin bozulmasına neden olan sınır gerilimleri dikkate alınmaktadır. Test sonuçları, malzeme geliştirme, bileşen tasarımı ve kalite güvencesi için kullanılmaktadır. Malzemelerin esneklik ve plastisite özelliklerini belirlemek için çekme, kopma, sıkıştırma, bükülme ve burulma gibi testler yapılmaktadır. Bunlar arasında çekme ve kopma testleri en önemli test yöntemidir. Bu testler sırasında enine kesite sahip standart bir numuneye, boylamasına doğrultuda nispeten düşük, artan bir kuvvet düzgün bir şekilde uygulanmaktadır. Kasılma başlayana kadar numunede tek eksenli bir stres durumu hakimdir.
Bir malzemenin mekanik özelliklerinin belki de en doğal testi gerilim testidir. Yük kademeli olarak arttıkça, malzemenin eksenel sapması da artacaktır. Sonunda test numunesi kopar ve çoğu zaman iki veya daha fazla parçaya bölünür. Malzemeye uygulanan kuvvet ile malzemenin kopma noktası arasındaki ilişkiler, malzemenin yapısı tarafından etkilenmektedir.
Gelişmiş laboratuvarlara yapılan metalik malzemelerin çekme kopma testlerinde şu standart dikkate alınmaktadır: TS EN ISO 204 Metalik malzemeler - Gerilmeli tek eksenli sürünme deneyi - Deney metodu.
EUROLAB, çok sayıda laboratuvar hizmetleri kapsamında çekme kopma test hizmetleri de vermektedir. Bu testler sayesinde işletmeler daha etkin, yüksek performanslı ve kaliteli test hizmetleri almış olmakta ve müşterilerine, güvenli, hızlı ve kesintisiz hizmet vermektedir.
Laboratuvar hizmetleri kapsamında verilen çekme kopma test hizmetleri yanı sıra EUROLAB, başka test hizmetleri de vermektedir.