Ülkemizde Yapı Malzemeleri Yönetmeliği 2002 yılında yayınlanmış ve bir geçiş süresi öngörülmüştür. Bu süre 2007 yılında tamamlanmıştır ve söz konusu yönetmelik esaslarına uymak artık bir zorunluluktur.

Bu yönetmelik, bina ve diğer inşaat işleri dahil her türlü yapı işlerinde sürekli olarak kullanılmak için üretilen yapı malzemelerinde bulunması gerekli temel özelikleri, bu malzemelere uygulanacak uygunluk değerlendirme prosedürlerini ve bu malzemelerin piyasa gözetim ve denetim işlemlerini açıklamaktadır.

Sözü edilen yönetmelik esaslarına göre, tüm yapı işlerinde kalıcı olarak kullanılmak için üretilen her türlü malzeme yapı malzemesidir. Yapı malzemelerinin içeriğinde çoğu zaman, birden fazla malzeme bulunmaktadır. Bu yüzden malzeme ve ürün tanımı arasında bir fark bulunmaktadır. Aslında getirilen yasal düzenlemeler doğrudan malzemeleri değil, bu malzemelerden oluşan ürünleri bağlamaktadır.

Yapı malzemeleri, iç yapılarına ve kimyasal özelliklerine göre şu şekilde sınıflandırılmaktadır:

• Metaller: Bu gruba demir ve çelik yapı mazlemeleri yanı sıra alüminyum, bakır, çinko ve kurşun gibi yapı mazlemeleri girmektedir.
• Polimerler: Bu malzemeler, kovalent bağlanma ile ve karbon, hidrojen, oksijen ve azot gibi moleküllerden oluşan uzun zincirler şekilndedir. Örneğin, doğal polimerler olan kauçuk, asfalt ve ahşap gibi yapı malzemeleri yanı sıra plastikler gibi yapay yapı malzemeleri bu gruba girmektedir.
• Seramikler: Bu malzemeler ise kovalent ve iyonik karışık bağlı ve aliminosilikat yapılı yapı malzemeleridir. Tuğla ve borular gibi yapısal kil ürünleri ile porselenler bu gruba girmektedir.
• Kompozit malzemeler: Bu malzemeler beton, demirli beton, portland çimento ve takviyeli plastikler gibi yapı malzemeleridir.

Mühendislerin asıl ve en önemli görevi, yapılacak yapı için en uygun yapı malzemesini seçmektir. Yapı malzemelerinin seçiminde şu sayılan faktörler etkilidir:

• Dayanım ve rijitlik koşulları. Burada sürekli kalıcı yükler için sünme, tekrarlı yükler için yorulma dayanımı, çarpma ve patlama yüklerine karşı tokluk ve kırılma ve yüzey yükleri için sertlik ve aşınmaya dayanım koşulları önemlidir.
• Çevresel koşullar. Burada ısı değişimi, nem oranı ve kimyasal etkiler önemli olmaktadır.

Yapı malzemelerinin genel özellikleri Türk Standartlar Enstitüsü tarafından yayınlanan ilgili standartlarda ve Avrupa Birliği ülkelerinde takip edilen CE işaretleme sistemi kriterlerinde tespit edilmiştir.

Esas olarak yapı malzemelerinin temel özellikleri şu bazda belirlenmiştir: fiziksel özellikler, mekanik özellikler, kimyasal özellikler ve ısı, akustik ve optik gibi diğer özellikler.

Yapı malzemelerinin fiziksel özellikleri, malzemenin yoğunluk, birim hacim ağırlığı, porozite ve geçirgenlik değerleridir.

Yapı malzemelerinin mekanik özellikleri, uygulanan yüklere karşı gösterdiği direnç değerleridir. Yani malzemenin dayanım, kırılma ve akma, çekme, basınç, eğilme, burulma ve kesme özellikleridir.

Yapı malzemelerinin kimyasal özellikleri, malzemenin oksit içeriği, karbonat içeriği, asitlik ve bazlık derecesi ve korozyona karşı dayanım gibi kimyasal durumunu belirleyen değerledir.

Yapı malzemelerinin özelliklerinin belirlenmesi için durumun gerektirdiği ölçüde ya laboratuvar testleri yapılmakta ya da malzemenin kullanıldığı alanda testler yapılmaktadır.

Yapı malzemeleri için açıklanan standartlar, kullanılacak malzemelere yönelik özellik ve test işlemlerini açıklamaktadır.

Standartlar, test edilecek numune ve numune sayısını belirlemek, numune şekli ve boyutlarını açıklamak, numune hazırlanma koşullarını göstermek, numunenin saklanması ve test süresince ısı, nem ve benzeri durumlarını belirlemek, test sonuçlarını değerlendirmek ve sonuç raporunu hazırlamak için uygulanacak yöntemi kapsamaktadır.

Yapı malzemeleri ile ilgili olarak standart açıklayan başlıca kuruluşlar şunlardır:

• Türk Standartları Enstitüsü (TSE)
• İngiliz Standartlar Enstitüsü (British Standards Institute, BSI)
• Alman Standartlar Enstitüsü (Deutsche Institute Norm, DIN)
• Amerikan Test ve Malzeme Kuruluşu (American Society for Testing and Materials, ASTM)
• Avrupa Standardizasyon Komitesi (European Committee for Standardization, CEN)

Kuruluşumuz güçlü bir teknolojik altyapı ve çalışan kadrosu ile ayrıntlı bir şekilde yapı malzemeleri testlerini gerçekleştirmektedir.